دکتر حمید پورشریفی؛ معرفی و خلاصه‌ی سخن‌رانی

معرفی

دکتر حمید پورشریفی دانش‌آموخته‌ی دکتری روان‌شناسی سلامت از «دانشگاه تهران»، دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی «دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی» و عضو پیشین هیأت علمی روان‌شناسی «دانشگاه تبریز» است. دکتر پورشریفی پیش‌تر نایب رییس «انجمن روان‌شناسی سلامت» و عضو هیأت مدیره‌ی «انجمن روان‌شناسی» بوده است.

تألیف، ترجمه و ویرایش ۱۴ کتاب، بیش از ۳۰ مقاله‌ی ISI، و هدایت و استاد مشاوری بیش از ۱۶۰ پایان‌نامه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری از جمله فعالیت‌های او است. از آثار دکتر پورشریفی می‌توان به تألیف کتاب «مصاحبه‌ی انگیزشی: راه‌نمای عملی مصاحبه‌ی انگیزشی گروهی» (۱۳۹۰)، ترجمه‌ی کتاب «مصاحبه‌ی انگیزشی در درمان مشکلات روان‌شناختی» (۱۳۸۹)، و ویراستاری ترجمه‌ی کتاب «روان‌شناسی سلامت بالینی» (۱۳۹۴) اشاره کرد. دکتر پورشریفی، هم‌چنین، در قریب به ۲۰ طرح پژوهشی ملی و دانشگاهی، از جمله «طرح جامع پیش‌گیری از خودکشی دانش‌جویان» (موسوم به «شور زندگی») هم‌کار و مجری بوده است.

.

خلاصه‌ی سخن‌رانی

«ویژگی‌های روان‌درمانگران اعتمادبخش»

اگرچه شواهد گویای این است که روی‌کردهای مختلف روان‌درمانی، کم و بیش، از طریق تغییر در اعتماد مراجع، به پی‌آمدهای درمانی دست پیدا می‌کنند، در عین حال، فارغ از تفاوت روی‌کردها، یکی از متغیرهای اصلی اثرگذار در این امر به روان‌درمانگر معطوف می‌شود؛ این‌ که در چه فرایندی، با چه محتوایی و به واسطه‌ی داشتن چه ویژگی‌هایی می‌تواند مراجع را در پشت سر گذاشتنِ بی‌اعتمادی و رسیدن به اعتماد، به مثابه یکی از پایه‌های سلامت روان، ره‌نمون سازد. به لحاظ فرایندی، از نگاه روان‌درمانی‌های مبتنی بر فرایند، نظیر روان‌درمانی فردمدار، توجه مثبت غیرمشروط زمینه‌ی لازم را برای ایجاد اعتماد فراهم می‌کند. برای اعتمادبخشی، روان‌درمانگر بایستی به خود، روی‌کرد و نیز بیمار اعتماد کند.

داشتن ویژگی‌های روان‌درمانگران ایده‌آل یکی از پیش‌نیازهای لازم برای اعتمادبخشی روان‌درمانگر تلقی می‌شود. این که گرم، خوش‌آيند، انسان‌دوست، شوخ‌طبع، مهربان، مشوق، خوش‌بين، خودانگيخته، صادق، واقف بر پيش‌داوري‌هاي خود، و بري از تناقض باشد. هم‌‌چنین، لازم است روان‌درمانگر یک‌رنگ باشد؛ گفتار و کردارش باید فقط به سود مراجع باشد؛ هرچه می‌گوید جهت‌گیری درمانی داشته باشد؛ و انگیزه‌های خود را بکاود. از دیگر پیش‌نیازهای لازم برای اعتمادبخش بودن روان‌درمانگر‌ داشتنِ خصوصیات و اعمال درمانگران مؤثر است. درمانگر باید، فراتر از تسلط داشتن بر فنون، تبیین سازگار و قابل‌قبولی از پریشانیِ درمان‌جو به وی ارایه دهد؛ با مراجع تعاملی مبتنی بر امید و خوش‌بینی داشته باشد؛ و در عین حال، همیشه به دنبال بهبود و پیش‌رفت مداوم مُراجع باشد.

پرسشی که سخن‌رانی حاضر به آن می‌پردازد این است که علاوه بر فرایندهای مورد تأکید درمانگران فردمدار و وجودی، و نیز علاوه بر ویژگی‌های روان‌درمانگران ایده‌آل و مؤثر، چه عوامل و ویژگی‌هایی به طور اختصاصی در اعتمادبخشی به مراجعان نقش‌آفرینی می‌کنند.